Agenda-initi­atief Inclusief Sinter­klaas­feest

Wij weten als Nederlanders wat de sinterklaastraditie betekent. Het is het kinderfeest bij uitstek van ons land. Toch kunnen wij niet langer spreken van een onschuldige traditie. Het is namelijk ook het feest dat veel zwarte Nederlanders doet huiveren. Het feest dat veel zwarte kinderen zich minderwaardig laat voelen omdat zij jaarlijks uitgescholden worden voor 'zwarte piet'.

Het is een historisch feit dat de uitvoering van het sinterklaasfeest, inclusief het gebruik en het uiterlijk van de karikatuur 'zwarte piet', door de jaren heen, continu aan de tijdgeest is aangepast. Er is dus geenszins sprake van een historisch vaststaande traditionele uitvoering.

Het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van elke vorm van rassendiscriminatie (ICERD) Dit verdrag werd reeds op 21 december 1965 aangenomen door de Algemene vergadering van de verenigde naties. Het trad in werking op 4 januari 1969. Het richt zich tegen discriminatie op grond van ras, huidkleur en nationale of etnische afkomst. Het verdrag verdedigt grondrechten die als gelijkheidsrechten aan te merken zijn.

Nederland ondertekende op 25 juni 1969 het internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en ratificeerde dit op 11 december 1978.

In 2014 heeft Het College voor de Rechten van de Mens dan ook geoordeeld dat "aan Zwarte Piet discriminerende aspecten kleven". Kinderombudsman Margrite Kalverboer heeft na gesprekken met kinderen onomstotelijk vastgesteld dat “de figuur van Zwarte Piet kan bijdragen aan pesten, uitsluiting of discriminatie en daarmee in strijd is met het Kinderrechtenverdrag”.

VN-commissie CERD (Committee on the Elimination of Racial Discrimination) heeft in augustus 2015 een dringend beroep gedaan op Nederland om Zwarte Piet aan te passen:
"Zelfs een diepgewortelde traditie rechtvaardigt geen discriminatie en stereotypering. De overheid moet actief bevorderen dat die kenmerken van Zwarte Piet worden verwijderd, die negatieve stereotypen weergeven en door veel mensen van Afrikaanse origine worden beschouwd als een overblijfsel van de slavernij".

Op 26 maart 2019 werd door de EU een resolutie aangenomen tegen Afrofobie en het gebruik van “zwarte piet”.

In het coalitieakkoord 'Vandaag aan de slag voor het Zaanstad van morgen 2018-2022' stelt dat het college uitvoering geeft aan internationale rechtsverdragen zoals het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. De Kinderombudsman, de VN en het College voor de Rechten van de Mens hebben geoordeeld dat zwarte piet een discriminerende en raciale karikatuur is van zwarte mensen.

De uitspraken van deze belangrijke instanties en de veranderende maatschappij in acht nemend, lijkt het overduidelijk dat Zwarte Piet niet meer van deze tijd is.

Wij willen er dan ook voor pleiten onze sinterklaasviering dit jaar en in de toekomst zonder zwarte pieten te laten plaatsvinden, zodat het feest iedereen evenveel plezier bezorgt. Er zijn nu steeds breder geaccepteerde alternatieven zonder discriminerende aspecten, zoals het zwart geschminkte gezicht, de rode lippen en een zwarte pruik.

In onze mooie en diverse gemeente Zaanstad kan geen plaats zijn voor de racistische karikatuur die zwarte piet is. Onze gemeente zou voorop moeten lopen in het naleven van de aanbevelingen van de VN-commissie.

Feiten:

• Het VN-comité, dat optreedt tegen rassendiscriminatie, heeft in 2015 de Nederlandse overheid al geadviseerd actief bij te dragen aan de uitbanning van de negatieve stereotyperingen, die het karakter Zwarte Piet veroorzaakt. Daarbij doelend op kenmerken die mensen op pijnlijke wijze kunnen doen denken aan het slavernijverleden.
• Het Nederlandse College voor de Rechten van de Mens raadt aan “om de Zwarte Pietfiguur zo aan te passen dat associaties met raskenmerken en een klassiek negatief stereotype van mensen met een donkere huidskleur niet meer kunnen opkomen”.
• De Kinderombudsman stelt “dat Zwarte Piet zodanig moet worden aangepast dat kinderen geen negatieve effecten meer ervaren tijdens het Sinterklaasfeest door Zwarte Piet te ontdoen van discriminerende en stereotyperende kenmerken”.
• Bij de intocht in de Gemeente Amsterdam lopen sinds 2017 louter roetveegpieten mee, omdat het uitgangspunt van de Stichting Sint in Amsterdam is om het sinterklaasfeest "op een voor eenieder acceptabele wijze te vieren".
• De NTR kondigde recent aan dat, bij de landelijke intocht van Sinterklaas in Apeldoorn en bij uitzendingen van het Sinterklaasjournaal op NPO3 in de toekomst, de pieten alleen roetvegen zullen hebben en dus niet meer helemaal zwart zijn.
• Het karakter Zwarte Piet is als duivelsgestalte in folklore ontstaan. Hierin werd hij opgevoerd als boeman om kinderen tot gehoorzaamheid te dwingen, maar ook om snoepgoed uit te delen. Pas in 1850 werd dit karakter aan het Sinterklaasfeest gekoppeld in prentenboekjes. In de eerste jaren daarna speelde Zwarte Piet een bescheiden rol bij intochten. Na 1890 krijgt Zwarte Piet de rol van bestraffer van stoute kinderen: hij gaat rammelen met kettingen en slaat soms met de roe. Opvoedkundigen waarschuwden vanaf het einde van de 18e eeuw tegen de negatieve invloed van de traditionele boeman- en sinterklaasgestalten die bij kinderen vooral angst opriepen. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde het karakter Zwarte Piet zich steeds meer tot een vriendelijk karakter voor kinderen. Zo heeft een Piet tegenwoordig geen roe meer bij zich.

  Vragen:

• Zijn de partijen het met ons eens dat Zaanstad moet werken aan een inclusief sinterklaasfeest?
• Zien partijen in dat elke traditie aan verandering onderhevig is en dat ook in het verleden al negatieve aspecten van het Sinterklaasfeest zijn verwijderd?
• Sinds 2019 hanteert NTR alleen schoorsteenpieten. Zijn de partijen het met ons eens, dat Zaanstad in 2020 alleen maar schoorsteenpieten moet hebben?

Graag vernemen wij de reacties van alle fracties en het college. Namens de fracties,

DENK Zaanstad, Orlando Ronny Hellings
Partij voor de Dieren, Melchior Mattens

http://nvvn.nl/vn-verdrag-tegen-rassendiscriminatie-vooral-symbool-of-toch-effecten-in-nederland/

https://mensenrechten.nl/nl/juridisch-kader

https://www.mensenrechten.nl/toegelicht/zwarte-piet-0