Natuur­be­scherming prio­riteit voor Zaanstad? Helaas…

Afgelopen donderdag vergaderde de gemeenteraad over het proces rondom de verhuizing van ZHC de Kraaien naar Zaandijk. Een project dat in 2018 had moeten beginnen, maar maar niet van de grond komt. De hockeyvelden moeten pal naast gevoelig Natura2000 gebied komen te liggen, waar de natuur zwaar overbelast is door stikstof. Daar kan geen stikstof meer bij, daar moet juist wat (veel!) vanaf. Het relatief kleine beetje stikstof dat bij de aanleg en het gebruik van de hockeyclub vrijkomt, is dus al te veel. Maar de provincie (en het Rijk, en Zaanstad) maken niet de noodzakelijke keuzes voor de grote uitstoters te beperken, waardoor voor de kleinere uitstoters geen plek meer is. In januari deed de rechter daarom uitspraak dat de natuurvergunning mogelijk moet worden ingetrokken door de Provincie Noord-Holland. Alleen als de provincie kan aantonen dat de natuur in de polder gaat herstellen, zou de verhuizing van De Kraaien door kunnen gaan.

Op 6 maart stuurde het college van B&W een schokkende raadsinformatiebrief. Enerzijds is de provincie bezig om de vergunning in stand te laten op basis van – op z’n best – twijfelachtige en – op z’n slechtst – leugenachtige argumenten. Zo noemde ze in de brief een aantal natuurmaatregelen die niet realistisch zijn (zowel qua effectiviteit als politiek draagvlak) en werd er geschermd met een nieuwe stikstofberekening die niet relevant is voor de vergunningsbeoordeling. Anderzijds bleek het college van B&W voornemens om ongeacht de juridische uitkomst zo snel mogelijk te gaan bouwen. Daarmee willens en wetens het risico nemend dat de vergunning moet worden ingetrokken en het bouwproject illegaal wordt verklaard. Wanneer dat gebeurt is het kwaad al geschied: de natuur is dan al extra belast met de stikstofuitstoot van de bouw. 

Als gemeenteraad hebben we een controlerende rol: door de informatie die we vanuit het college en ambtenaren krijgen moeten we kunnen beoordelen of er onaanvaardbare risico’s zijn. En als we dit als raad onaanvaardbare risico’s vinden, dan moeten we bijsturen. Daarmee beschermen we het publieke belang. Of dit nu om overheidsgeld gaat, belangen van mensen, dieren of bedrijven óf om de natuur. 

Maar wat doe je als je denkt dat de informatie die vanuit de ambtelijke organisatie komt niet klopt? Dan vraag je door. Zo vroegen wij om de beoordeling van de stadsadvocaat of deze geen risico’s zag in de aanpak van het college door “gewoon te gaan bouwen”. En zo nee, of deze daarvoor een onderbouwing had. Immers was de gedeelde argumentatie dat de natuurvergunning in stand zou kunnen blijven flinterdun.

Tot onze verbazing werd de informatie van de stadsadvocaat plotsklaps geheim verklaard door het college. Blijkbaar mag de stad niet weten hoe we secuur met het publieke belang van natuurbescherming omgaan. Men was namelijk veel te bang dat het openbaar maken van de gebrekkige onderbouwing de kans dat Zaanstad bakzeil gaat halen bij de rechter verder doet toenemen. Erger nog: Zaanstad besluit willens en wetens om halve en hele onwaarheden aan de rechter te verkopen. En niemand zegt hier iets van. Ook zichzelf groen noemende partijen als ROSA en GroenLinks/PvdA niet.

Het debat dat volgde afgelopen donderdag was een schandalige vertoning: alle belangrijke debatpunten moesten worden besproken achter gesloten deuren om te voorkomen dat er informatie uit de geheime stukken per ongeluk besproken zou worden in een openbaar debat. Onze stelling was duidelijk: dit college verstrekt onjuiste informatie aan de raad, college en ambtenaren stellen onvoldoende kritische vragen in belangrijke processen en de geheimhouding op de onderbouwing hoe we de natuur zouden beschermen is een schande. Op deze manier kan een raad niet de controlerende functie vervullen die wij als gemeenteraad aan onze inwoners verschuldigd zijn. 

Bij wie is de natuur in veilige handen?

We vonden steun bij een groot aantal oppositiefracties, maar helaas hielden de coalitiepartijen de rijen gesloten. GroenLinks, PvdA en ROSA vonden het belangrijker om de CDA-wethouder in bescherming te nemen, dan om de wettelijke rol van de gemeenteraad serieus te nemen. Én belangrijker dan de bescherming van de natuur, waarop we volgens alle stukken toch zo trots zijn. 

Het proces rondom de verhuizing van de Kraaien staat bovendien niet op zichzelf. Bij het project Guisweg en de openstelling van busbrug De Binding spelen vergelijkbare vraagstukken: maken we echt werk van onze plicht om de natuur te beschermen, of dendert de trein vol economische belangen gewoon door?

Uiteindelijk bleef donderdagavond de coalitie zitten waar ze zit. Maar de problemen worden niet opgelost en dat gaat ten koste van de natuur, de rechtstaat en de democratie.  

Het antwoord op de vraag “Bij wie is de natuur in veilige handen?” is dus: alleen bij de Partij voor de Dieren.

De Orkaan schreef ook over deze bizarre gang van zaken 👉🏽 https://www.deorkaan.nl/raad-zaanstad-houdt-de-deur-dicht/