Onderzoek slaver­nij­ver­leden

De Gemeenteraad van Zaanstad, in vergadering bijeen op dinsdag 20 juni 2023 wijzigt het besluit onder punt 11. behorend bij het raadsvoorstel Voorjaarsnota 2023-2027 als volgt:

Oorspronkelijk:

11. Akkoord gaan met de besteding van het jaarrekeningresultaat 2022, waarbij € 5,4mln. wordt toegevoegd aan de algemene reserve tbv van versterking van het weerstandsvermogen, € 3,2 mln. wordt doorgezet naar 2023 en € 9,4 mln. wordt toegevoegd aan het investeringsfonds.

Te wijzigen in:

11. Akkoord gaan met de met de besteding van het jaarrekeningresultaat 2022, waarbij € 5,4mln. wordt toegevoegd aan de algemene reserve tbv van versterking van het weerstandsvermogen, € 3,2 mln. wordt doorgezet naar 2023, € 9,1 mln. wordt toegevoegd aan het investeringsfonds en 0,3 mln wordt gereserveerd voor een onderzoek naar het slavernijverleden in Zaanstad en de doorwerking ervan in het heden.

Aanleiding en achtergrond

Het huidige Zaanstad kent een belangrijke groep inwoners met een persoonlijke band met het slavernijverleden. Vertegenwoordigers van deze groep vragen, net als elders in Nederland, al geruime tijd om aandacht voor hun positie. Dat begint met de erkenning van de trans-Atlantische slavenhandel, grofweg tussen 1500 en 1875 en van het vele en grote leed dat daarmee verbonden is.

Het is van belang om uit te zoeken hoe groot de invloed van de slavernij is geweest op de ontwikkeling van de Zaanstreek. Voor de gemeentelijke organisatie is het goed om te weten in hoeverre haar rechtsvoorgangers daarbij betrokken waren en van hebben geprofiteerd.

Het slavernij- en koloniaal verleden is een zeer pijnlijk, maar belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze geschiedenis. Het verleden heeft de huidige maatschappij gevormd en is daarom een gezamenlijke geschiedenis. Het is een verleden dat nog steeds doorwerkt, effecten heeft in het heden waar mensen ook nu in het dagelijks leven nog last van ondervinden bijvoorbeeld in de vorm van discriminatie en racisme. Er is daarom behoefte aan erkenning van dit verleden, en van de
doorwerking in het heden.

De bewoners van Zaanstad worden en blijven zich bewust van het slavernij- en koloniaal verleden. Hierdoor versterkt het begrip en verstevigt de band tussen verschillende groepen die in Zaanstad wonen en leven. Naast kennis over het verleden ontstaat erkenning van de doorwerking van het slavernijverleden in het heden, in discriminatie, racisme en sociale en maatschappelijke achterstanden.

Kosten

De kosten worden geprognotiseerd op € 300.000. Dit bedrag is gebaseerd op vergelijkbare onderzoeken in Nederland. Dit wordt gereserveerd maar hoeft niet uitgegeven te worden. Aan het college wordt gevraagd om in samenwerking met (een vertegenwoordiging van) de raad en (vertegenwoordigers van) de nazaten van het koloniale en slavernijverleden een opzet voor het onderzoek te maken. Hierbij kan er gebruik gemaakt worden van onderzoek wat al is gedaan of onderhanden is. Ook hebben instellingen en personen bruikbare ideeën geopperd.

PvdA Zaanstad, Hans Stokebrand
ROSA, Hans Kuyper
Partij voor de Dieren, Stella Pieterson
GroenLinks, Jonathan van der Sluis
DENK, Orlando Hellings
SP, Anna de Groot
D66, Flip Hoedemaeker