Algemene beschouwing voor­jaarsnota 2020-2040

18 juni 2020

Voorzitter,

Hoewel de verleiding groot was om over schapen te beginnen, wil de partij voor de Dieren het dit jaar hebben over een olifant.

Alweer is er een jaar verstreken en we zien dat de achterstand van de afgelopen jaren niet is ingehaald. Dan hebben we het niet alleen over de broeikasgasuitstoot, maar ook over dierenwelzijn, circulariteit, en een inclusieve samenleving. De overheid is een zware tanker die niet of nauwelijks te keren is. Kleine verbeterstappen worden er wel gemaakt, maar de nodige structurele veranderingen blijven uit. Het systeem van oneindige economische groei op een aarde die niet groeit, is kapot. De manier waarop wij met onze aarde en al haar bewoners omgaan, is niet langer houdbaar.

Op het gebied van dierenwelzijn is slechts marginale vooruitgang geboekt. Voor je plezier hengelen is door de coronacrisis alleen maar populairder geworden. Wat het met de vis doet, ach ja, dat maakt niet uit. Het lolletje van de een is belangrijker dan het leed dat het veroorzaakt bij de ander. Waar kennen we dit nog meer van. We zouden moeten opkomen voor alle minderheidsgroepen - mens en dier - die door anderen worden uitgelachen, onderdrukt, geweld worden aangedaan of vermoord. Een uitvoeringsnota waarin “alleen de basis op orde wordt gebracht” is wat ons betreft zeer teleurstellend. We roepen het college dan ook op de visie op emancipatie radicaal te herzien en werk te maken van een werkelijk inclusieve samenleving.

Al jaren is het moeilijk om enig inzicht te krijgen in de broeikasgasuitstoot van Zaanstad. Door onhoudbare economische groei zullen de cijfers over 2018 en 2019 niet goed zijn. Maar voorzitter, de uitstoot binnen de gemeentegrenzen is niet het enige dat telt. Zaankanters produceren over de gemeentegrenzen heen ook veel milieuvervuiling. Denk alleen al aan de productie van vlees en zuivel die ook elders tot methaan- en ammoniakuitstoot leidt. Of de visvangst die wereldwijd voor bijna de helft van de plasticsoep zorgt. En dus niet de plastic rietjes.

Voorzitter, laten we niet vergeten hoe deze coronacrisis tot stand is gekomen. Het grootschalige gebruik van dieren is de reden dat we steeds meer overdracht van gevaarlijke ziekten van dier op mens zien. Of corona nu van een schubdier of van een vleermuis kwam, van een wetmarket of uit een lab, mensen gebruiken dieren voor hun eigen plezier. Ook de lijst van ziekten uit onze eigen veehouderijen is met o.a. de varkenspest, BSE, Q-koorts en de vogelgriep imposant. Het uitsluitend wijzen naar China vanwege andere eetgewoonten dan de onze is daarom onterecht. Voor de Nederlandse veehouderij wordt een groot deel van het veevoer geïmporteerd uit landen als Brazilië. Dit is niet iets wat wij verzinnen. Google maar eens de onderzoeken van Wageningen en het CBS: in feite eten we het regenwoud op. En wat heeft ontbossing nou te maken met gevaarlijke dierziekten? Er zijn naar schatting nog miljoenen gevaarlijke virussen en bacteriën die gedragen worden door dieren in afgelegen natuurgebieden. Als wij hun leefgebied slopen voor ons stukje vlees, dan is het wachten op de volgende pandemie. Gisteren stond er een artikel in The Guardian. De VN, de wereldgezondheidsorganisatie en het WNF zeggen: een pandemie als corona is het gevolg van onze destructieve omgang met de natuur. En: de beste oplossing is: stoppen met het eten van vlees en zuivel! Daarom kunnen we niet terug naar het oude normaal.

Regie nemen in de eiwittransitie en het stimuleren van lokale productie en consumptie zijn slechts enkele voorbeelden van hoe we hier als gemeente beleid op kunnen maken. Het coalitieakkoord rept hiervan, maar helaas gebeurt er nog steeds helemaal niks mee. Daarom zullen we voor de voorjaarsnota met een aantal moties en amendementen komen. En nodigen we de betrokken portefeuillehouders binnenkort uit om al deze verbanden met elkaar te bespreken.

Dieren eten is de olifant in de kamer.

Dank u wel.

Schapen? Schapen. Op blz. 27 van de Voorjaarsnota 2020-2024. Dierenwelzijn als onderdeel van het programma Buitenruimte, vastgoed en bereikbaarheid.